زمانی‌که ما از خشونت خانگی صحبت می‌کنیم یعنی یک نفر با قدرت برتر، اعمال سلطه و زور می‌کند. این اعمال زور اشکال متفاوتی دارد؛ از فیزیکی گرفته تا توهین و تحقیر شخصیت در مقابل دیگران. این اعمال زور نسبت به ن در بیشتر موارد مشروعیتش را از ریشه‌های فرهنگی و باورهای سنتی مردسالار حاکم در جامعه می‌گیرد. همین گزاره کافی است تا بدانیم ن دارای کمترین پشتوانه اجتماعی برای حمایت از خود در برابر خشونت خانگی هستند. آنجا موضوع بغرنج‌تر میشود که متوجه شویم در بسیاری از موارد همذات‌پنداری با خشونتگر در جامعه ما به‌طور ملموسی زیاد است. هر چند در سال‌های اخیر با تغییر سبک زندگی در ایران این امر کمتر شده اما این سؤال مطرح است که با توجه به عدم‌پشتوانه اجتماعی اندک از ن خشونت‌دیده، چگونه باید در جهت بالا بردن این پشتوانه اقدام کرد؟
گام اول برای بالا بردن پشتوانه اجتماعی، اعمال پیشگیرانه توسط نهاد دولت است. نهاد دولت هم در تعریف تخصصی آن شامل 3 قوه مجریه، مقننه، قضاییه و تمام نهادها و مؤسسات وابسته به آنهاست. حال سؤالی که مطرح میشود این است که اعمال پیشگیرانه کدامند؟
اعمال پیشگیرانه شامل 2 بخش قانونی- حقوقی و غیرحقوقی است. در بخش قانونی باید تدابیر قانونی پیشگیرانه درنظر گرفته شود یا به موارد قانونی موجود ضمانت اجرایی بیشتر داده شود. به‌عنوان نمونه در قانون مدنی ایران پیش‌بینی شده است، درصورتی که بودن زوجه در منزل مشترک متضمن خوف جانی باشد، زن می‌تواند خانه را ترک کند و این امر مسقط حقوق مالی وی نخواهد بود. طبق تجربه درکشورهای توسعه‌یافته یا حتی کشورهایی که از نظر فرهنگی به ما نزدیک‌ترند، به‌نظر می‌رسد اعمال پیشگیرانه غیرحقوقی مهم‌تر و مؤثرتر است. نخستین قدم هم در این مورد آموزش و فرهنگسازی است.
آموزش توسط نهادهای دولت قطعا مهم‌ترین ابزار برای انسان مدرن است. پروسه آموزش را از همان کودکی توسط رسانه‌ها و مدارس می‌توان شروع کرد. این پروسه نیز بدون عزم راسخ دولت موفق نخواهد بود. بسیاری از کسانی که در ایران مرتکب خشونت خانگی می‌شوند اعتقادی به قبیح بودن این مسئله ندارند یا اینکه متوجه نیستند که مرتکب خشونت علیه فرد دیگری می‌شوند. از طرف دیگر ممکن است قربانی خشونت خانگی نیز اطلاعی از حقوق خود و اینکه چگونه باید با خشونت خانگی برخورد کند، نداشته باشد.
✍️مژده اسماعیلی/کارشناس ارشدجزاوجرمشناسی
اعمال ,خشونت ,پیشگیرانه ,خانگی ,دولت ,قانونی ,خشونت خانگی ,اعمال پیشگیرانه ,اعمال زور ,این اعمال ,بالا بردن
درباره این سایت